বৈকুণ্ঠ ভাগৱত ভট্টাচাৰ্য (ভট্টদেৱ)
জন্ম: ১৫৫৮ খ্ৰীষ্টাব্দ কামৰূপৰ বৰনগৰ, ভেৰাগ্ৰাম
মৃত্যু: ১৬৩৮ খ্ৰীষ্টাব্দ পাটবাউসী, ব্যাসকুছি সত্ৰ
পেচা: কবি, অনুবাদক ভাষা
বৈকুণ্ঠ ভাগৱত ভট্টাচাৰ্য (ইংৰাজী: Bhattadeva) (১৫৫৮-১৬৩৮ অসমৰ শঙ্কৰোত্তৰ কালৰ কবিসকলৰ ভিতৰত অন্যতম৷ ভট্টদেৱে সমসাময়িক সাহিত্যৰ প্ৰচলিত মাধ্যম পৰিহাৰ কৰি নতুন মাধ্যম এটা গ্ৰহণ কৰিবলৈ আগবঢ়াত যথেষ্ট সাহসৰ পৰিচয় দিছিল৷ সেয়ে এওঁক অসমীয়া গদ্য সাহিত্যৰ জনক আখ্যা দিয়া হয়৷
|
Byaskuchi Satra (monestary), founded by Bhattadeva (Photo - Rajumani Deka) |
ভট্টদেৱৰ প্ৰকৃত নাম বৈকুণ্ঠ ভাগৱত ভট্টাচাৰ্য বা চমুকৈ বৈকুণ্ঠনাথ ভট্টাচাৰ্য ৷ খ্ৰীষ্টীয় ষোড়শ শতাব্দীৰ মাজভাগত কামৰূপৰ (বৰ্তমান বৰপেটা জিলাৰ অন্তৰ্গত_ বৰনগৰ অঞ্চলৰ ভেৰাগ্ৰামত জন্ম হয়৷ এওঁৰ পিতৃৰ নাম চন্দ্ৰ ভাৰতী৷ যথাৰীতি শিক্ষা লাভ কৰাৰ পিছত এজন অদ্বিতীয় পণ্ডিত ৰূপে পৰিচয় দিয়ে আৰু দেউতাকৰ কথা মতে দেৱদামোদৰত শৰণ লয়৷ দামোদৰদেৱে পৰীক্ষিতনাৰায়ণৰ ৰাজৰোষত পৰি কামৰূপ ৰাজ্য এৰি কোচবিহাৰলৈ যোৱাৰ সময়ত ভট্টদেৱেক আন আন উপদেশৰ লগতে কথা ৰূপে এখন ভাগৱত ৰচনা কৰিবলৈ কয়৷ সেইমতেই ভট্টদেৱে টীকাভাষ্য অনুসৰণ কৰি প্ৰথম স্কন্ধ ৰচনা কৰি দামোদৰদেৱক দেখুওৱাত দামোদৰদেৱে বিশদ আৰু ব্যাপক আলোচনাৰে নিলিখি চমু আৰু সৰল কথাৰূপে দিবলৈ কয়৷ এই মৰ্মে ভট্টদেৱে ভাগৱতৰ সাৰমৰ্ম 'কথা-ভাগৱত' ৰচনা কৰে৷ ইয়াৰ পিছত ভট্টদেৱে 'কথা গীতা', 'কথা-ৰত্নাৱলী' আদি গ্ৰন্থ ৰচনা কৰে৷
তিনিখন (কথা-ভাগৱত, কথা গীতা, কথা-ৰত্নাৱলী) অতি প্ৰসিদ্ধ আৰু তত্ত্বপ্ৰধান সংস্কৃত শাস্ত্ৰ অসমীয়া গদ্যলৈ ৰূপান্তৰ কৰিলেও ভট্টদেৱে দৈনন্দিন কথ্যভাষাক গ্ৰহণ কৰা নাছিল৷ কথ্যভাষাৰে এটা সাধু আৰু গম্ভীৰ ৰূপ গ্ৰহণ কৰিছিল৷ কিন্তু কথা ভাগৱতৰ ঠায়ে ঠায়ে তেওঁৰ ৰীতি ছন্দবন্ধী হৈ পৰিছে৷ বাক্যবোৰ অন্ত্যনুপ্ৰাসযুক্ত আৰু শব্দাবিন্যাস ৰীতি সমযুক্ত হৈছে৷ ভট্টদেৱৰ বাক্যত শব্দবিন্যাসৰ প্ৰণালী নিখুঁত আৰু ব্যাকৰণ প্ৰয়োগত বিশুদ্ধ৷ বাক্যবোৰ চুটি চুটি আৰু সংস্কৃতীয়া প্ৰভাৱৰ পৰা মুক্ত৷ তত্সম আৰু তদ্ভৱ শব্দ প্ৰয়োগৰ সমতা ৰক্ষা কৰি তেওঁ বাক্যবোৰ ৰচনা কৰিছে৷
অসমীয়া গদ্যক গধুৰ ভাৱ-প্ৰকাশৰ বাহক ৰূপে ব্যৱহাৰ কৰি ভট্টদেৱে অসমীয়া ভাষাক যি মৰ্যদা প্ৰদান কৰিলে সেই কাৰণে অসমীয়া সাহিত্যৰ বুৰঞ্জীত ভট্টদেৱৰ বিশেষ স্থান আছে। দামোদৰদেৱে কোচবিহাৰলৈ যাওঁতে তেওঁক নিজ পাটবাউসী সত্ৰত ভাগৱতী পাতি যায়৷ পাটবাউসী সত্ৰতে ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰাৰ উপৰিও শ শ ছাত্ৰ পঢ়াই শিক্ষা প্ৰচাৰো কৰিছিল৷ সেই কালৰ মানুহে তেওঁক ব্যাসৰ অৱতাৰ হেন জ্ঞান কৰিছিল৷ তেওঁ পাটবাউসী সত্ৰৰ বাহিৰেও ব্যাসকুছি সত্ৰ স্থাপন কৰে৷ ইয়াতেই ১৫৬০ শক ইং ১৬৩৮ খ্ৰীষ্টাব্দত ভট্টদেৱে ইহলীলা সম্বৰণ কৰে৷
Read the English version here.